XIX w.

1 października: Przy wyjściu z Bachgasse zostaje otwarty przytułek jako instytucja miejska, której zadaniem jest opieka, edukacja i regulacja ubogich i pozbawionych środków do życia.

9 listopada: Kompozytor i skrzypek Carl Stamitz umiera w Jenie, gdzie mieszkał od 1794 r. i grał na koncertach akademickich.

Franz Ludwig Albrecht von Hendrich otrzymuje stanowisko komendanta miasta (dowódcy garnizonu Jeny). Jako członek komisji policyjnej w Jenie wywiera duży wpływ na administrację miasta jako przedstawiciel rządu weimarskiego aż do odwołania ze stanowiska w 1813 r.

Marzec: Goethe poznaje Sylvie von Ziegesar w jej rodzinnym zamku Drackendorf - ulubionym miejscu spotkań towarzyskich w Jenie od około 1800 roku. Cechy Sylvie i atmosfera parku zamkowego Drackendorf zostały włączone do powieści Goethego "Elective Affinities", opublikowanej w 1809 roku.

Karl Ludwig von Knebel, pisarz, nauczyciel książęcy i wojskowy, osiedla się na stałe w Jenie. Jego dom, w którym często bywał Goethe, jest jednym z intelektualnych centrów miasta.

Luty: Georg Wilhelm Friedrich Hegel obejmuje nadzwyczajną profesurę w Jenie. Tutaj powstaje jego epokowe dzieło "Fenomenologia ducha".

Francuski emigrant Gabriel Henry, pracujący w Jenie od 1795 r. , uzgadnia z Napoleonem ufundowanie katolickiej parafii w mieście. W 1811 r. rada miejska przekazuje mu zniszczony kościół św. Jana, który zostaje odbudowany. Henry, któremu powierzono parafię, zostaje zmuszony do opuszczenia Jeny w 1815 r. z powodu antyfrancuskich nastrojów, a parafia katolicka zostaje przeniesiona do Weimaru.

7 października: Napoleon odwiedza Jenę wraz z rosyjskim carem Aleksandrem I i uczestnikami Kongresu Książąt w Erfurcie. Na Windknollen wyjaśnia carowi przebieg bitwy z 1806 r. i obiecuje rekompensatę finansową deputacji z Jeny.

Jesień: Heinrich Luden (profesor nadzwyczajny w Jenie od 1806 r., profesor zwyczajny w 1810 r., zmarł w 1847 r.) ogłasza pierwsze kursy "historii patriotycznej", które później cieszą się ogromną popularnością. Pod rządami Ludena temat historii przeżywa znaczny rozkwit.

1 lutego: W kontekście rosnących nastrojów nacjonalistycznych w walce z Napoleonem powstaje męski chór Winzerla, jeden z najstarszych istniejących chórów niemieckich.

16 lipca: Rząd weimarski wydaje nowe prawa miejskie dla Jeny, zastępując te obowiązujące od 1540 roku. Znosi on uprawnienia korporacyjne rady miejskiej i oddziela uprawnienia administracyjne i ustawodawcze poprzez restrukturyzację rady miejskiej. Uprawnienia jurysdykcyjne rady miejskiej zostają przekazane książęcym organom sądowym. Możliwość wybierania deputowanych w okręgach miejskich powoduje konieczność zarejestrowania wszystkich obywateli Jeny i ich statusu prawnego. Powstaje pierwsza książka adresowa Jeny. W tym czasie około 3700 osób mieszka w 745 kolejno ponumerowanych domach - ta forma numeracji domów obowiązuje do połowy lat osiemdziesiątych XIX wieku.

Jesień: Chemik-samouk Johann Wolfgang Döbereiner zostaje mianowany nadzwyczajnym profesorem chemii i technologii na Uniwersytecie w Jenie.

3 września : Pierwsze obserwacje w obserwatorium zbudowanym podnadzorem Goethego za namową księcia Carla Augusta w miejscu dawnego ogrodu Schillera.

22 listopada: Saksonia-Weimar wycofuje się z Konfederacji Reńskiej. Liczni studenci, nauczyciele i mieszkańcy Jeny odpowiadają nawezwanie do utworzenia organizacji ochotniczych do walki przeciwko Napoleonowi .

12 czerwca: 143 studentów z Jeny zakłada w "Grüne Tanne" w Wenigenjenie organizację "Jenaische Burschenschaft" (później nazwaną "Urburschenschaft"), która jako organizacja studencka ma być przykładem "zjednoczonego narodu". Dwukolorowa czarno-czerwona flaga (odpowiadająca kolorom dwóch najważniejszych rozwiązanych bractw w Jenie), ozdobiona złotem z 1816 r., została potwierdzona jako symbol zewnętrzny.

20 września: Jenaer Haupt-Frauenverein wyłania się ze stowarzyszenia kobiet wspierających biedniejsze grupy ludności.

Grudzień: Różne komisje rządowe odpowiedzialne za uniwersytet zostają zebrane pod nazwą "Nadzór nad bezpośrednimi instytucjami nauki i sztuki w Weimarze i Jenie" i poddanebezpośredniemu kierownictwu Goethego.

Zakończenie budowy "Domu Timlera" po wschodniej stronie Eichplatz, zaprojektowanego w stylu klasycystycznym.

Zostaje założone "Muzeum Literackie Jena" jako stowarzyszenie czytelnicze w celu wspólnego zakupu książek i prenumeraty czasopism i gazet. Później łączy się ze Stowarzyszeniem Czytelni.

19 stycznia: Z okazji studenckiego święta pokoju członkowie bractwa sadzą "wolny dąb" na placu między Johannisgasse i Leutragasse, który powstał w wyniku pożaru w 1806 roku, a następnie stał się znany jako "Eichplatz".

6 maja: Uchwalona zostaje Saksońsko-Weimarska Ustawa Zasadnicza. Dzięki przyznanej wolności prasy w Jenie mogą być publikowane gazety opozycji narodowej, konstytucyjnej i liberalnej. Do najważniejszych należą "Nemesis" (Heinrich Luden) i "Isis" (Lorenz Oken).

Jesień : Theobald Rennerzostaje mianowany profesorem nadzwyczajnym medycyny weterynaryjnej w Jenie i rozpoczyna wykłady. Przejmuje kierownictwo szkoły weterynaryjnej Wielkiego Księstwa Saksonii-Weimar-Eisenach na Heinrichsbergu, która zostaje otwarta na początku 1817 roku.

1 stycznia: Wspólny Wysoki Sąd Apelacyjny z siedzibą w Jenie, założony przez kraje ernestyńskie z udziałem krajów pruskich, rozpoczyna działalność jako najwyższy sąd apelacyjny.

18/19 października: Z inicjatywy bractwa jenajskiego około 500 przedstawicieli z 13 niemieckich uniwersytetów świętuje ogólny festiwal bractwa na zamku Wartburg w pobliżu Eisenach. Formułowane są narodowe, liberalne i demokratyczne postulaty, a zgromadzenie charakteryzuje się również nastrojami frankofobicznymi i antyżydowskimi. W następstwie festiwalu w Jenie zostaje opracowany pierwszy niemiecki program partyjny z "Zasadami i rezolucjami z 18 października".

31 października: "Ojciec gimnastyki" Friedrich Ludwig Jahn, ważne źródło pomysłów dla ruchu braterstwa, otrzymuje doktorat honoris causa Uniwersytetu w Jenie za swoją patriotyczną pracę i badania lingwistyczne.

Początek roku: Liryk i filolog Jan Kollar, ważny dla rozwoju języków słowiańskich i słowiańskiej świadomości narodowej, wygłasza kazanie w Lobedzie podczas studiów teologicznych w Jenie. Romans, który rozwija się ze spotkania z córką pastora z Lobedy, Friederike Wilhelmine Schmidt, ma ogromne znaczenie dla twórczości lirycznejKollara.

14 lipca: Propozycja Goethego dotycząca wyburzenia bramy Löbdertor inicjuje rozbiórkę późnośredniowiecznych murów miejskich.

10-19 października: Około 40 delegatów spotyka się w Jenie na "Burschenbundestag". Zamierzony cel założenia narodowej niemieckiej organizacji studenckiej ("Allgemeine Deutsche Burschenschaft") zostaje osiągnięty tylko częściowo.

23 marca: Student teologii z Jeny i członek bractwa Karl Ludwig Sand morduje pisarza i radcę ambasady rosyjskiej Augusta von Kotzebue w Mannheim z powodu jego sprzeciwu wobec liberalizmu i ruchu narodowego.

20 września: "Uchwały karlsbadzkie" wydane w następstwie czynu Sanda prowadzą do delegalizacji bractwa i ograniczenia wolności prasy. Wszczęto postępowanie dyscyplinarne przeciwko "profesorom politycznym", którzy jako mentorzy bractwa prowadzili kampanię na rzecz celów narodowych i liberalnych: lekarz i filozof przyrody Loren Oken (w Jenie od 1807 r.) zostaje zwolniony, filozof Jacob Friedrich Fries (odpowiednio od 1801 i 1816 r.) zostaje zawieszony, lekarz Dietrich Georg Kieser (od 1812 r.) i historyk Heinrich Luden otrzymują naganę.

Styczeń: W wyniku postanowień z Karlbadu uniwersytet zostaje oddany pod nadzór urzędnika państwowego (kuratora).

17 października: Eduard Weimar prosi o pozwolenie na rozpoczęcie produkcji w przędzalni czesankowej, którą założył na Camsdorfer Ufer. Przędzalnia zatrudnia później do 130 pracowników i kończy produkcję w 1890 r.

Profesor filozofii Jakob Friedrich Fries, który został zwolniony ze stanowiska za udział w Festiwalu Wartburskim , może wznowić działalność dydaktyczną jako profesor matematyki i fizyki. Fries jest jedną z symbolicznych postaci liberalno-narodowego przebudzenia na początku XIX wieku, ale także jednym z pionierów nowoczesnego antysemityzmu.

6 listopada: Pierwszy pełnoetatowy bibliotekarz uniwersytecki, Georg Gottlieb Güldenapfel, oficjalnie ogłasza zakończenie reorganizacji biblioteki uniwersyteckiej, rozpoczętej w 1817 r. przy znacznym zaangażowaniu Goethego i zasadniczo polegającej na ujednoliceniu wcześniej niezależnych księgozbiorów uniwersyteckich w funkcjonalną całość.

Zniszczony dom inspektora w Ogrodzie Botanicznym - jedno z ulubionych miejsc pobytu Goethego w Jenie - zostaje przebudowany według planów Goethego i nadwornego architekta Clemensa Wenzeslausa Coudraya.

Wrzesień: Heinrich Adam Gräfe obejmuje stanowisko dyrektora szkoły miejskiej ("Bürgerschule"), które piastuje do 1842 roku. We współpracy z wicedyrektorem Eduardem Höpfnerem dochodzi do zasadniczej standaryzacji i dalszej rozbudowy systemu szkół elementarnych.

1 stycznia: Wchodzi w życie nowy statut miasta. Ogranicza ona samorząd miejski na rzecz nadzoru państwowego, a mianowany przez państwo "Stadtschultheiß" zostaje powołany na miejsce burmistrza jako wybieranego szefa miasta.

2 maja: Friedrich Gottlob Schulze, profesor kameralistyki i nauk politycznych, otwiera prywatny instytut rolniczy związany z uniwersytetem, z siedzibą w Griesbach House.

Lipiec: Historyk Kościoła Karl August (von) Hase rozpoczyna pracę jako profesor nadzwyczajny w Jenie. Aż do swojej śmierci w 1890 r. wywiera decydujący wpływ na liberalną teologię w Jenie.

Wrzesień: Wybuchają zamieszki wśród mieszkańców, skierowane głównie przeciwko nadużyciom w administracji miasta. Rząd w Weimarze przenosi wojsko do Jeny.

Listopad: Friedrich Gottlob Schulze zakłada Stowarzyszenie Rolnicze w Zwätzen, dając tym samym ważny impuls stowarzyszeniom rolniczym w Niemczech.

5 czerwca: Powstaje stowarzyszenie kas oszczędnościowych, które otwiera kasę oszczędnościową w Kämmereistube ratusza. Kasa istnieje do 1947 r.

22 sierpnia: W Jenie odbywa się pierwszy "Festiwal Śpiewu dla Przyjaciół Śpiewu w Dolinie Saale", w którym bierze udział około 6000 uczestników.

Zostaje założone przedszkole artystyczno-handlowe Maurer (lokalizacja: Fischergasse). Rozwija się w jedną z największych wyspecjalizowanych firm zajmujących się owocami miękkimi w Niemczech.

27 października: Kompozytor i wirtuoz fortepianu Franz Liszt otrzymuje honorowe obywatelstwo po swoim pierwszym koncercie w Jenie. "Fundacja Lißt", która powstała w wyniku tego koncertu, umożliwia Głównemu Stowarzyszeniu Kobiet założenie ośrodka opieki nad niemowlętami w 1843 roku. W kolejnych latachLiszt nadał życiu muzycznemu miasta kilka silnych impulsów.

Wyburzenie bramy Saaltor zasadniczo kończy rozbiórkę miasta.

9 grudnia: pedagog Karl Volkmar Stoy, pracujący w Jenie od 1842 r. , zakłada seminarium pedagogiczne na uniwersytecie, które łączy ze szkołą kształcącą nauczycieli-studentów. W tym samym czasie przejmuje prywatny instytut edukacyjny dla chłopców Ernsta Augusta Heinricha Heimburga. Średnio od 50 do 80 uczniów ze wszystkich części Niemiec i z zagranicy uczy się w tej instytucji z internatem na Löbdergraben.

Marzec: Pierwsze demonstracje w następstwie wydarzeń rewolucyjnych we Francji. "Żądania marcowe" (wolność zgromadzeń, słowa i prasy; zwołanie zgromadzenia narodowego; powszechne uzbrojenie ludu; niezależne, publiczne sądownictwo z sądami powszechnymi) są formułowane na spotkaniach obywateli i wysyłane do rządu i parlamentu w Weimarze.

Kwiecień/maj: W związku z wyborami do Zgromadzenia Narodowego we Frankfurcie (prawnik Gottlieb Christian Schülerzostaje wybrany jako przedstawiciel lewicowych demokratówz Jeny ), najszersze grupy ludności stają się upolitycznione, co znajduje odzwierciedlenie w szerokiej prasie, stowarzyszeniach i systemie partyjnym (konstytucjonaliści, demokraci, republikanie).

16-20 czerwca: Podczas 2. spotkania w Wartburgu, zainicjowanego przez studentów z Jeny, około 1200 niemieckich studentów omawia reformę studiów uniwersyteckich.

31 lipca: Drugi Turyński Kongres Demokratyczny w Jenie dokumentuje wyjątkową pozycję Demokratów z Jeny w ogólnej strukturze radykalnego ruchu demokratycznego w Turyngii.

21-23 września: Spotkanie nauczycieli akademickich zainicjowane przez stowarzyszenie reform akademickich w Jenie omawia liberalne i demokratyczne reformy na uniwersytetach.

Październik: Interwencja wojskowa władz centralnych kładzie kres rewolucji w Jenie jako szerokiemu ruchowi masowemu. Siły republikańskie zostają poddane represjom, ale poza tym represje państwa są ograniczone.

22 lutego: Nowy kodeks gminny Wielkiego Księstwa Saksonii-Weimar-Eisenach zapoczątkowuje rozwój nowoczesnego samorządu gminnego. Przewiduje on wybór dwudziestoczteroosobowej rady miejskiej jako parlamentu miejskiego, a także rady miejskiej (pierwszego i drugiego burmistrza) przez wszystkich obywateli miasta posiadających prawa obywatelskie. Władze państwowe mają jednak szerokie uprawnienia nadzorcze.

6 marca: Po raz pierwszy od średniowiecza "Ustawa o statusie prawnym Żydów" pozwala Żydom osiedlać się w mieście i swobodnie wykonywać swoje zawody i rzemiosła.

Profesorowie i obywatele Jeny zakładają "Jenaische Centralcomité zur Erbauung einer Thüringer Saalbahn".

Gustav Droysen zostaje powołany na katedrę historii, którą obejmuje do 1859 roku. Jego kontrowersyjna praca metodologiczna "Grundriss der Historik" zostaje opublikowana w Jenie.

1 kwietnia: Moritz Seebeck obejmuje stanowisko kuratora uniwersytetu, które piastuje do 1877 roku. W tym czasie dokonano ważnych nowych nominacji (w tym: Johann Gustav Droysen, Ernst Haeckel, Kuno Fischer i Rudolf Eucken).

7 czerwca: Ogłoszenie Carla Schenka o otwarciu "studia niezmiennych fotografii na papierze" można uznać za najwcześniejszy dowód na powstanie handlu fotograficznego w Jenie.

21 sierpnia: Wędrówka na Großer Inselsberg podjęta przez uczniów szkoły Stoya zapisuje się w historii niemieckich szkół jako pierwszy "dzień wędrówki".

14 stycznia: Pod kierownictwem Friedricha Gottloba Schulze, Carl-Friedrich-Ackerbauschule wyłania się z istniejącej szkoły zawodowej w Zwätzen , gdzie synowie rolników otrzymują dwuletnie szkolenie teoretyczne i praktyczne. Instytucja jest hojnie wspieranaprzez Wielką Księżną Marię Paulownę z Weimaru .

15-17 sierpnia: Uniwersytet i miasto świętują 300-lecie uniwersytetu z udziałem około 10 000 gości. Pomnik założyciela uniwersytetu Johanna Friedricha - dzieło rzeźbiarza Friedricha Drake'a - zostaje odsłonięty na rynku . Ukończono budowę nowej biblioteki uniwersyteckiej - budynku w stylu górnowłoskiego wczesnego renesansu (architekt: Carl Heinrich Ferdinand Streichhan). Profesorowie Schaeffer, Göttling i Vogel von Frommannshausen inicjują projekt tablic pamiątkowych dla zasłużonych członków Uniwersytetu w ich miejscach zamieszkania i pracy.

Październik: Bernhard Sigmund Schultze (-Jena) zostaje mianowany dyrektorem szpitala położniczego w Jenie.

7 października: Powstaje "Verschönerungsverein zu Jena" (Stowarzyszenie Upiększania Jeny), którego celem jest rozwój otoczenia Jeny poprzez tworzenie i utrzymywanie ścieżek (w tym Kernberg-Horizontale).

Początek roku: (bez dokładnej daty założenia) powstaje "Towarzystwo Fuchsturm". Jako dzierżawca Fuchsturmu i otaczających go terenów, kontynuuje rozpoczęteokoło 1840 r. staraniaKarla Wilhelma von Knebela o zachowanie średniowiecznego budynku i otwarcie jego otoczenia poprzez budowę ścieżek.

Jesień: Krajowy ekonomista Bruno Hildebrand, który został mianowany profesorem w Jenie, ustanawia statystykę naukową w Turyngii wraz z utworzeniem "Urzędu Statystycznego Zjednoczonych Krajów Turyngii" (1864) i seminarium statystycznego na uniwersytecie (1866). Jednym z jego osiągnięć jest podłączenie Jeny do sieci kolejowej.

Poczta przenosi się do nowej siedziby przy Löbdergraben.

3 czerwca: Ernst Haeckel zostaje mianowany profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Medycznym w Jenie. 1865: Zostaje mianowany profesorem zwyczajnym zoologii na Wydziale Filozofii. Zoolog i filozof przyczynia się do rozpowszechnienia nauk Darwina dzięki swoim popularnym pismom. Jego pomysły na "sztuczną hodowlę" ludzi czynią go również pionierem eugeniki i higieny rasowej.

18 października: Rozpoczyna działalność stacja benzynowa przy północnym wylocie Zwätzengasse, zbudowanaz inicjatywy burmistrza Emila Schenka z funduszy miejskich. Oznacza to powszechne wprowadzenie oświetlenia gazowego w mieście.

W pałacu miejskim w Jenie zostaje otwarte "Muzeum Germańskie", pierwsze muzeum prehistoryczne w Niemczech, prezentujące głównie eksponaty z wykopalisk profesora archeologii Friedricha Klopfleischa.

10 lutego: "Akademischer Turnverein" i "Bürgerlicher Turnverein", oba założone w 1853 r., łączą się w "Turnverein Jena 1859" i dołączają do Deutsche Turnerschaft (Niemieckie Stowarzyszenie Gimnastyczne).

Lipiec: Z powodu protestów mieszkańców rada miejska rezygnuje z uchwały z 1855 r. o zakończeniu rozbiórki Johannistores, która została zainicjowana w XVIII wieku.

Otwarcie pubu "Zur Noll" (początkowo: "Nollendorfer Schankwirtschaft") w renesansowym budynku z XVI wieku przy Oberlauengasse.

22 lutego: Grupa około 60 osób tworzy "ochotniczą straż pożarną". Od tego momentu stanowi ona trzon nowo zorganizowanej miejskiej straży pożarnej.

Horst Keferstein przejmuje placówkę edukacyjną Stoya. 1869 Zakłada szkołę dla młodych kupców i jednocześnie przejmuje prywatną szkołę dla dziewcząt.

Budowa Fuchsturmhaus zostaje ukończona.

3 marca: Odbywa się premiera Rapsodii altowej Johannesa Brahmsa w wykonaniu Akademischer Gesangverein i altowiolistki Pauline Viardot-García pod dyrekcją Ernsta Naumanna.

Jesień: Berthold Delbrück, twórca składni porównawczej i historycznej języków indoeuropejskich, przyjmuje posadę na uniwersytecie.

Rodzina von Tümpling nabywa majątek Thalstein między Wenigenjena i Kunitz.

Po raz ostatni zastosowano tak zwaną Leutrafege - przepływ spiętrzonej Leutry przez miejskie alejki w celu oczyszczenia miasta, wykorzystując naturalny spadek miasta.

1 maja: Otwarcie odcinka Saalfeld-Großheringen i otwarcie dworca Saalbahnhof dla zwiedzających.

15 maja: Ernst Abbe, którego badania sprawiły, że produkcja mikroskopów zyskała podstawy naukowe ("Abbe sine theorem"), dołącza doCarl Zeiss jako cichy wspólnik.

18 czerwca: Wieża leśna w lesie Jena zostaje poświęcona jako pomnik ku czci jenajskiego batalionu 5. pułku piechoty nr 94 z Turyngii, który zginął w wojnie francusko-pruskiej.

Lato: Filozof Rudolf Eucken rozpoczyna nauczanie w Jenie. Obok Haeckela, założyciel Nowego Idealizmu jest jednym z wykładowców uniwersyteckich w Jenie o najsilniejszym wpływie krajowym i międzynarodowym.

29 lipca: Otwarcie kolei Weimar-Geraer i dworca kolejowego Weimar-Geraer (Westbahnhof od 1924 r.).

7 października: Wraz z założeniem gimnazjum, które od 1880 r. nosi imię Wielkiego Księcia Karola Aleksandra (Carolo-Alexandrinum), Jena ma swoją pierwszą uniwersytecką szkołę przygotowawczą. Kasa oszczędnościowa fundacji zapewnia znaczne fundusze na budowę gimnazjum na Teichgraben.

Podstawa nowoczesnego zaopatrzenia Jeny w wodę pitną zostaje położona wraz z przekierowaniem źródła Ammerbach rurociągiem do podwyższonego zbiornika na dzisiejszym Friedensbergu.

1 stycznia: Ernst Abbe przejmuje zarządzanie obserwatorium uniwersyteckim w niepełnym wymiarze godzin (do 1900 r.); do 1889 r. powstaje nowy budynek obserwatorium.

Lipiec: Logik, matematyk i filozof Gottlob Frege zostaje mianowany profesorem nadzwyczajnym na uniwersytecie. Opracowując język formalny i dowody formalne, kładzie podwaliny pod dzisiejszą technologię komputerową i informatykę, a także metody formalne w semantyce językowej.

1 października: rozpoczyna działalność "Wspólny Wyższy Sąd Krajowy Turyngii", który wyłonił się z dawnego Wyższego Sądu Apelacyjnego w Jenie w wyniku reformy systemu sądownictwa Rzeszy Niemieckiej. W 1880 r. przenosi się do nowego, prestiżowego budynku przed Erfurterthor (obecnie August-Bebel-Straße 4; architekt: Carl Heinrich Ferdinand Streichhan).

Liczba 10 326 mieszkańców po raz pierwszy przekracza granicę dziesięciu tysięcy.

Karczmarz Carl Kämmer, znany jako oryginał z Jeny, przejmuje restaurację "Weimarischer Hof" otwartą w 1810 roku.

Kwiecień: Johann Heinrich Stoy ożywia instytut edukacyjny założony przez jego ojca, Karla Volkmara Stoya. Instytut przenosi się do nowego kompleksu budynków przy Am Steiger.

2 sierpnia: Na pamiątkę założycieli bractwa w Jenie na Eichplatzwzniesiony zostaje pomnik bractwaautorstwa Adolfa Donndorfa.

10 listopada: 400. rocznica urodzin Marcina Lutra jest obchodzona z wielkimi fanfarami, w tym premierą Festiwalu Lutra napisanego przez Otto Devrienta, który ma na celu ustanowienie trwałej tradycji Festiwalu Lutra w Jenie.

Kasa oszczędności przenosi się do nowego budynku przy Postgasse (Ludwig-Weimar-Gasse) 3.

Ukończono budowę nowej rzeźni Cechu Rzeźników w Jenie przy Löbdergraben. Od samego początku jest ona krytykowana za brak wydajności i higieny, w tym za nieoczyszczone odprowadzanie ścieków do Mühllache.

1 stycznia: Chemik szkła Otto Schott, pracujący w Jenie od 1882 r. , zakłada wraz z Ernstem Abbe, Carlem Zeissem i jego synem Roderichem Zeissem "Laboratorium Technologii Szkła Schott & Genossen".

Franz Glaser zakłada fabrykę fortepianów Franz Glaser & Co. w Wenigenjena. Pod rządami jego następców średniej wielkości firma osiąga niezwykłe wyniki produkcyjne, szczególnie w latach 20. i na początku lat 30. XX wieku.

15 kwietnia: Inżynier i przedsiębiorca Godhard Prüssing wpisuje do rejestru handlowego "Sächsisch-Thüringische Portland-Cement-Fabrik Prüssing & Co KG a. A." w Göschwitz. Firma staje się jednym z najważniejszych producentów cementu w środkowych Niemczech.

6 czerwca: W Jenie umierawydawca Friedrich Johannes Frommann. Frommann-Verlag zmienia właściciela i przenosi swoją siedzibę do Stuttgartu.

24 sierpnia: Powstaje pierwsza organizacja spółdzielcza w Jenie, Konsumverein Jena. W 1889 r. organizacja zostaje przekształcona w Spółdzielnię Konsumentów w Jenie.

19 maja: Ernst Abbe podpisuje statut Fundacji Carla Zeißa. Tworzy to nową formę korporacyjną po śmierci założyciela firmy Zeiss (1888). Na podstawie statutu, około jedna czwarta udziałów firmy staje się własnością Carl Zeiß. Zgodnie ze statutem około jedna czwarta aktywów fundacji, powiększona o zyski firmy, jest wykorzystywana do wspierania uniwersytetu i projektów charytatywnych w mieście.

12 czerwca: Cmentarz Północny - założony na wzgórzu Koch przez inspektora ogrodowego Louisa Maureraw 1886 roku - zostaje zainaugurowany wraz z pochówkiem pierwszego grobu. Nowy cmentarz stopniowo zastępuje historyczny cmentarz św. Jana jako główne miejsce pochówku w mieście.

3 grudnia: Heinrich Singer zostaje zainaugurowany jako nowy burmistrz Jeny (od 1893 r. oficjalnie z tytułem "Lord Mayor").

15 kwietnia: Ukazuje się pierwszy numer "Jenaer Volksblatt". Gazeta, zainicjowana przez krąg Ernsta Abbego i początkowo lewicowo-liberalna, później narodowo-liberalna, jest wydawana i drukowana przez Bernharda Vopeliusa od 1891 do 1941 roku .

23/24 listopada: Poważna powódź nawiedza Jenę i okolice. Szczególnie ucierpiała niedawno połączona gmina Wenigenjena/Camsdorf. Cztery osoby utonęły, a szkody wyniosły około 175 000 marek Rzeszy.

"Instytut dla dzieci z trudnymi potrzebami edukacyjnymi", założonyw Jenie w 1890 r. przez pedagoga Johannesa Trüpera, zostaje przeniesiony do Sophienhöhe w pobliżu Wenigenjeny. W placówce uczą się dzieci z zaburzeniami rozwojowymi i niepełnosprawnościami z całych Niemiec i spoza nich.

Styczeń: Otwarcie nowego instytutu/laboratorium chemicznego przy Krautgasse. Ludwig Knorr, który pracował tu jako profesor zwyczajny od 1889 r. , a wcześniej zasłynął z opracowania pierwszego syntetycznego leku, antypiryny (fenazonu) zmniejszającej ból i gorączkę,odgrywa ważną rolę w rozwoju chemii w Jenie .

30/31 lipca: Kanclerz Rzeszy Otto von Bismarck, zdymisjonowany w 1890 r. , odwiedza Jenę na zaproszenie miasta i uniwersytetu. W przemówieniu na rynku formułuje - w nawiązaniu do bitwy z 1806 r. - swoją słynną ideę "nie ma Sedanu bez Jeny" i wzywa do wzmocnienia Reichstagu przeciwko autorytarnemu rządowi cesarza Wilhelma II.

17 października: Inauguracja nowego budynku szkoły obywatelskiej w pobliżu Paradies, aby odciążyć stary budynek szkolny "Hinter der Kirche" (później "Paradiesschule"). W krótkich odstępach czasu powstają kolejne nowe budynki szkolne: Szkoła Zachodnia (1904), Szkoła Północna (1908) i Szkoła Wschodnia (13 kwietnia 1912), a także nowy budynek szkolny w pobliżu Ziegenhain (późniejsza "Talschule") w 1916 roku.

Place zabaw, boiska sportowe i korty tenisowe na łąkach Wöllnitz zostają otwarte dla publiczności.

Rzeźba z piaskowca "Erlkönig", stworzona (na podstawie drewnianej figury) przez mistrza kamieniarskiego Otto Späte, zostaje wzniesiona w "Schloss Thalstein" między Wenigenjena i Kunitz.

30 sierpnia: Pierwszy mecz piłki nożnej w Jenie pomiędzy jenajskim "Spielverein" a drużyną z Lipska.

15 kwietnia: Karl Brauckmann zakłada pierwszą tego typu szkołę specjalną w Niemczech, "Lehr- und Erziehungsanstalt für Schwerhörige und Ertaubte" (Zakład Nauczania i Wychowania Niesłyszących i Niedosłyszących) przy Fuchsturmweg w Wenigenjenie.

29 lipca: Fontanna Bismarcka, zaprojektowana przez Adolfa von Hildebranda, zostaje zainaugurowana na rynku, aby upamiętnić wizytę Bismarcka w 1892 roku.

Carl Alexander Schietrumpf przenosi swoją firmę, założoną w Tabarzu w 1893 r. i produkującą przyrządy pomiarowe (przymiary składane, miary długości), do Wenigenjeny (lokalizacja: Camsdorfer Ufer).

1 października: Pruskie Koleje Państwowe przejmują koleje Saalbahn i Weimar-Gera, które wcześniej były własnością prywatną. Z istniejącego od 1874 r. warsztatu naprawczego powstaje Reichsbahnausbesserungswerk (od 700 do 1000 pracowników podczas I wojny światowej).

Marzec: Eduard Rosenthal, pracujący w Jenie od 1880 r., zostaje mianowany profesorem zwyczajnym na Wydziale Prawa. Po biologu Nathanielu Pringsheimie (1864-1868), profesor wyznania mojżeszowego zostaje ponownie mianowany profesorem zwyczajnym. Jako naukowiec, polityk państwowy ("ojciec" konstytucji Turyngii z 1920 r.) i doradca prawny (współpraca nad statutem Fundacji Carla Zeißa), Rosenthal jest jedną z wybitnych postaci w historii uniwersytetu i miasta Jeny. W 1892 r. małżeństwo Clara i Eduard Rosenthal wprowadzili się do nowo wybudowanej willi przy Kahlaische Straße (dziś centrum spotkań i wystaw przy Mälzerstraße 11).

30 lipca: Wielki Książę Weimaru zatwierdza statut Fundacji Carla Zeissa. Przyznaje on pracownikom firm Zeiss i Schott wiążące prawa socjalne.

28 września: Powstaje "Izraelicka Wspólnota Religijna" pod przewodnictwem żydowskich przedsiębiorców i kupców z klasy średniej.

1 listopada: Otwarcie czytelni założonej przez "Lesehallenverein e. V." przy Löbdergraben 15. Fundacja Carla Zeißa hojnie wspiera finansowo połączenie czytelni i wypożyczalni.

17 grudnia: W "Deutsches Haus" na Holzmarkt po raz pierwszy pokazano "ruchome (kinowe) obrazy".

Zakończono rozbiórkę domu Weigla, jednego z "siedmiu cudów" Jeny, w celu stworzenia połączenia drogowego między Fürstengraben a krzyżem.

Miasto przejmuje istniejący od 1842 r. Akademische Badeanstalt am Eisrechen i rozbudowuje go do centralnej łaźni rzecznej na rzece Saale.

14 lutego: Odbywa się pierwsza kremacja w krematorium zaprojektowanymprzez Carla Timlerai zbudowanym przez Verein für Feuerbestattung Jena e. V., założonym w 1894 roku .